Vertigodan Egzersizlerle Kurtulabilirsiniz
Tamamen hareketsiz kalındığında bile şiddetli baş dönmesine neden olan vertigo, yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşüren hastalıklar arasında ilk sıralarda yer alıyor. Vertigonun kaynağının belirlenmesi tedavide büyük önem taşırken, kendiliğinden ya da ilaç tedavisi ile geçmeyen vertigo vakalarında egzersiz programları çözüm olabiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden, Uz. Dr. H. Kerem Alptekin, vertigo ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Farklı rahatsızlıklar baş dönmesine neden olabiliyor
Hayatı olumsuz anlamda etkileyen vertigo, farklı rahatsızlıklardan kaynaklanabilmektedir. İç kulaktaki iltihaplanmalar ve normalde iç kulakta bulunması gereken küçük kristallerin yerinden oynaması, vertigonun sık rastlanılan nedenleri arasındadır. İşitme kayıpları, beynin belirli alanlarında etkileyen baş darbeleri, migren, görme bozuklukları hatta kas ve iskelet sistemi dengesinin bozulması vertigoyu tetikleyebilmektedir. Baş dönmesi ve denge bozukluğu nedeninin multidisipliner bir yaklaşımla belirlenip tedavinin buna göre şekillendirilmesi önem taşımaktadır.
Tek belirtisi baş dönmesi değil
En yaygın belirtisi baş dönmesi olan vertigo, neden olan rahatsızlığa göre farkı belirtiler de verebilmektedir.
- Şiddetli baş ağrısı
- Mide bulantısı ve kusma
- Bayılmalar
- İşitme kaybı veya kulakta çınlama
- Ateş
- Kulakta dolgunluk hissi
- Kuvvet kaybı ve hissizlik gibi belirtilerde vertigo rahatsızlığında ortaya çıkabilmektedir.
Manevralar hem teşhiste hem tedavide kullanılıyor
Vertigo tedavisi, rahatsızlığı tetikleyen nedenlere göre değişebilmektedir. Baş dönmelerinin denge kaynaklı olduğu vertigo olgularının tedavisinde, pratik olması ve kesin sonuçlar vermesi nedeniyle baş manevraları ön plana çıkmaktadır. Dix –Hallpike adı verilen manevra sırasında hastanın göz hareketlerinin durumuna göre hangi tip vertigonun olduğu teşhis edilebilmektedir. Doğru teşhisten sonra uzman bir doktorun kontrolünde gerçekleştirilen çeşitli manevralarla iç kulak kanalındaki serbest yüzen ve baş dönmesine neden olan cisimcikler uzaklaştırılarak sorun çözülebilmektedir.
Egzersizlerle baş dönmenizi azaltabilirsiniz
İç kulakta serbest cisimciklerin hareketini azaltmak için manevralarla birlikte çeşitli baş ve göz alıştırma egzersizleri de uygulanabilmektedir. Bu egzersizler sırasında farklı pozisyonlarda 30 saniye kadar beklenerek vestibüler yani vücudun göz hareketleri, denge, postür, kas tonusu ve dikkatten sorumlu sistemi rehabilite edilebilmektedir.
Dengenizi egzersizlerle düzenleyebilirsiniz
Vertigo tedavisinde denge egzersizleri de önemli bir yer tutmaktadır. Bu egzersizler sert, düzgün, düzensiz, hareket eden temas yüzeylerinde tekrarlanabilir. Giderek zorlaşan statik ve dinamik hareketler esnasında dengenin korunması sağlanır. Geriye doğru yürüme, yana doğru adımlama, gözler açık ve kapalı yumuşak bir zeminde yerinde sayma, minder üzerinde karanlıkta yürüme egzersizleri dengenin tekrar düzenlenmesine yardımcı olmaktadır. Hastanın vertigo belirtilerini ortaya çıkaran pozisyonlarda hareket etmesi için teşvik edilerek hareketlerin semptomsuz gerçekleştirilmesi sağlanmaktadır.
Rahatsızlık çift taraflı olabilir
Rahatsızlığın her iki iç kulakta etkili olduğu durumlarda hastalara kademeli yürüme programı uygulanmaktadır. Yürürken düşmelerin engellenmesi, karanlıkta ve engebeli alanlarda yürümenin başarılabilmesi amaçlanmaktadır. Bu denge egzersizleri 2-5 dakika aralığında başlanarak haftada bir bu süre maksimum 5 dakika artırılmalıdır. Toplam süre 30 dakikaya kadar çıkartılabilmektedir. Vestibüler elektrostimülasyon denilen metotla denge ve omurga sistemi arasındaki bağlantıları yeniden kurma sağlanabilir. Bu tedavide özel frekanslar ve elektrotlar kullanılarak vertigo kaynağı olan boyun bölgesi bir nevi yeniden programlanmaktadır.